Demirciler Çarşısı | Kahramanmaraş’ın Tarihi Çarşıları

Demirciler Çarşısı, Dulkadiroğlu ilçesinde Kurtuluş Mahallesi’nin sınırları dâhilinde ve tarihî çarşı kompleksinin bünyesinde yer alır. Çarşının inşa kitabesi olmadığı için yapım yılı bilinmemektedir. Fakat kaynaklardan, çarşının inşasına ilk defa Dulkadir Beyliği döneminde 15. yüzyılın sonlarında başlandığı, 17. yüzyılda Osmanlılar döneminde son şeklini aldığı anlaşılmaktadır.

Demirciler Çarşısı, Çarşıbaşı’nın üst kısmında önceden yer alan Eski (Maraş) Bedesten ile Tuz Hanı’nın önünden başlayarak doğuya doğru kıvrılarak Sarayaltı Camii’ne kadar uzanmaktadır. Eski (Maraş) Bedesten 1960’da yıkılarak yerine Kasaplar Çarşısı, Tuz Hanı ise 1973 yılında yıkılarak yerine Döngel Sitesi yapılmıştır.

Dükkânlar, doğu-batı doğrultusunda uzanan yaklaşık 270.00 m uzunluğunda ve ortalama 12.00 m genişliğindeki sokağın iki tarafına simetrik olarak yerleştirilmiştir. Sokağın üzeri açıktır. Çarşıda yer alan toplam 86 adet dükkândan 43 adedi tescil edilmiştir. Çarşı orijinal yapısını kısmen kaybetmiş olup, dükkânların orijinalinde beşik tonozlu olduğu anlaşılmaktadır; beşik tonozlarla örtülen dükkânların bazıları günümüze gelmiştir. Dükkânların inşasında moloz ve kaba yonu taş malzeme kullanılmıştır.

Demirciler Çarşısı’ndaki esnaf kazma, kürek, balta, satır, keser, çekiç, tarım aletleri, at koşum takımları gibi günlük hayatta kullanılan çeşitli alet edevat yapmaktadır. Fakat günümüzde çarşıda demirci esnafının sayısı gittikçe azalmaktadır. Bugün çarşıda demirci, bıçakçı, tenekeci, çıkrıkçı, köşger, berber, fırıncı, lokantacı, tuzcu, şekerci, mobilyacı, bakkal gibi çeşitli esnaf grubu bulunmaktadır. Çarşı, 2017 yılında Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından restore edilmiştir.

Kaynaklarda, Maraş’ta demircilik sanatının önemli bir meslek olduğu belirtilmektedir. Salnâmelerde Maraş çevresinde demir madenlerinin olduğu ve bunların çıkarılıp işlenerek çeşitli mamul hâline getirildiği belirtilmektedir.